Steeds meer Vlamingen kampen met voedselallergieën zoals voor koemelk, noten en huisstofmijt enz. Bijna één op de tien (9,0%) mensen in België geeft aan een voedselallergie of intolerantie te hebben Bij 5,2% van de mensen werd deze allergie of –intolerantie vastgesteld door een dokter, dit is in 57,8% van de mensen met een voedselallergie of –intolerantie). Volgens de cijfers is het percentage mensen met een allergie de afgelopen tien jaar gestegen.
Wat is een allergie?
Een allergie is een overdreven reactie van het immuunsysteem op een stof van buitenaf, een zogenoemd allergeen. De meest voorkomende vorm van allergie is de IgE-gemedieerde allergie, waaronder hooikoorts, astma, eczeem en voedselallergie vallen. Bij blootstelling aan een allergeen, zoals pollen of huisstofmijt, ontstaat een acute ontstekingsreactie. Symptomen zijn onder meer huiduitslag, jeuk, benauwdheid, rode ogen en een loopneus.
Wat zijn de meest voorkomende allergieën?
Hooikoorts, veroorzaakt door pollen, is de meest bekende allergie. Andere veelvoorkomende allergieën zijn astma (meestal gelinkt aan huisstofmijt en schimmels) en voedselallergieën. In België betreft dit vooral allergieën voor pinda’s, eieren en melk. Allergieën variëren van mild tot ernstig, en sommige, zoals voedselallergieën en reacties op bijensteken, kunnen levensbedreigend zijn. In dergelijke gevallen dragen mensen vaak een EpiPen bij zich om een acute reactie met adrenaline te bestrijden.
Hoe herken je een allergie?
Allergieklachten variëren sterk, van benauwdheid tot prikkelende lippen. Diagnostiek begint vaak met een anamnese, het verhaal van de patiënt. Vervolgens kan bloedonderzoek uitwijzen of er IgE-antistoffen aanwezig zijn tegen bepaalde allergenen. Dit wordt vaak aangevuld met een huidtest of, bij voedselallergie, gecontroleerde blootstelling in een ziekenhuis.
Is elke allergie behandelbaar?
Symptomen van allergieën kunnen worden bestreden met medicijnen zoals antihistaminica of corticosteroïden. Een meer langdurige oplossing is immunotherapie, waarbij kleine hoeveelheden van het allergeen worden toegediend om het immuunsysteem te laten wennen. Deze behandeling is vooral effectief bij pollenallergie en leidt doorgaans tot een duidelijke vermindering van klachten, ook na afloop van de therapie.
Waarom zijn er tegenwoordig meer allergieën?
De toename van allergieën heeft verschillende oorzaken. Genetische aanleg speelt een rol, maar omgevingsfactoren zijn minstens zo belangrijk. Zo ontwikkelen stedelingen vaker allergieën dan mensen op het platteland, waarschijnlijk door minder contact met bacteriën en dieren. Andere factoren zijn veranderingen in het dieet, kleinere gezinnen en minder blootstelling aan ‘viezigheid’. Het immuunsysteem heeft blootstelling aan bacteriën nodig om zich goed te ontwikkelen. Een schonere leefomgeving lijkt het risico op allergieën juist te verhogen.
Wat is het verschil tussen een allergie en een intolerantie?
Hoewel beide reacties op stoffen uit de omgeving zijn, verschillen ze wezenlijk. Bij een allergie reageert het immuunsysteem overdreven op een allergeen. Een intolerantie, zoals lactose-intolerantie, wordt veroorzaakt door het onvermogen van het lichaam om deze stof goed te verwerken, bijvoorbeeld door een tekort aan het enzym lactase. Symptomen van een intolerantie zijn doorgaans beperkt tot spijsverteringsklachten zoals buikpijn en diarree.
Kunnen allergieën verdwijnen of veranderen?
Ja, vooral voedselallergieën bij kinderen, zoals die voor melk en ei, verdwijnen vaak rond het tweede en vierde levensjaar. In sommige gevallen verdwijnen ook inhalatie-allergieën, zoals hooikoorts, met de tijd. Vroege blootstelling aan allergenen kan helpen bij het ontwikkelen van tolerantie. Een opvallend voorbeeld is een studie waarin kinderen in Israël minder vaak een pinda-allergie hadden dan vergelijkbare groepen in Londen, waarschijnlijk door de vroege introductie van pinda’s (via bamba)in het dieet.
Conclusie
De toename van allergieën is een complex samenspel van genetische en omgevingsfactoren. Een veranderende leefstijl, urbanisatie en hygiëne dragen bij aan de stijging. Het begrijpen en beheersen van allergieën vergt een combinatie van diagnostiek, symptoombestrijding en innovatieve behandelingen zoals immunotherapie. Vroege blootstelling en variatie in omgevingsfactoren lijken belangrijke sleutels om allergieën in de toekomst te verminderen. Heb je klachten of vermoedens van een allergie? Ga dan niet zelf experimenteren, maar raadpleeg een allergoloog, je huisarts of ga langs bij een allergiediëtist.